جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پژوهش حاضر، تدبر و تأملی در معناشناسی واژه «قلب سلیم» و آسیب‌های آن، از منظر قرآن است که شناخت حقیقت و آسیب‌های سلامت قلب، نقش به سزایی در علم اخلاق و تربیت انسان دارد؛ زیرا قلب که مرکز عواطف درونی از منظر قرآن است، یکی از کارکردهای نفس انسان بوده و سلامت آن نسبی می‌باشد. هرچه جهت دهی این عواطف و کارکردهای قلب به طرف خداوند بیشتر گردد از سلامت بیشتری برخوردار گشته تا جایی که این سلامت در آن ثبوت پیدا کرده و به تمام معنا از آفات و نواقص خالی می‌گردد. در این صورت از منظر قرآن اصطلاح «قلب سلیم» به کار برده می‌شود.

راهنما شناسی یکی از مباحث مطرح حوزه اعتقادات می باشد. از گذشته تا به امروز متکلمان بسیاری به بحث پیرامون این موضوع پرداخته اند. بررسی آراء واندیشه های آن بزرگان در این عرصهاز جمله اموری است که پرداختن به آن ضروری می نماید. چرا که موجب عمق بخشی به معارف اعتقادیو تضارب آراء می شود. در این میان علامه مصباح یزدی به عنوان یک شخصیت معاصراز جمله کسانی است که در موضوع راهنما شناسی آثاری نگاشته اند. لذااین نوشتاربا شیوه توصیفی ـ تحلیلی به تبیین و بررسی آراء و اندیشه های ایشان در عرصه راهنماشناسی (نبوت و امامت) پرداخته است

پژوهش "توحید و سلامت روانی در معارف علوی" درصدد تبیین آموزه های توحیدی مرتبط با سلامت روان مندرج در سخنان امیرالمومنین علی علیه السلام جهت بازشناسی نقش باورهای دینی افراد به این آموزه ها در تأمین سلامت روانی پایدار برای آن ها است.

از نظرحکماء، معرفت نفس از مهم ترین و اساسی ترین مسائل فلسفی است زیرا که شناخت نفس از شرایط اساسی شناخت خداوند و جهان هستی است. چنانکه رسول اکرم فرموده است "من عرف نفسه فقد عرف ربه” هر کس نفس خود را بشناسد خدا را می شناسد و اگر خدا را بشناسد جهان هستی را هم خواهد شناخت. پی بردن به حقیقت نفس، همواره از دغدغه‌های فیلسوفان مسلمان بوده است. از میان این فیلسوفان سهروردیو صدرالمتألهین عنایت ویژه ی به بحث نفس داشته اند و بر خلاف حکمای مشاء که از علم‌النفس در طبیعیات بحث کرده‌اند، این مسأله را در الهیات مطرح کرده اند.مشرب سهروردی در باب چیستی نفس، تقریباً همان مشرب حکمای مشّاء است و معتقد است که «نفس کمال بدن است و وجودش وابسته به آن است. البته ملا صدرا نیز در تعریف نفس درنهایت به همان تعریف ابن سینا از نفس می رسد. در فلسفه سهروردی نظری? علم حضوری برای اولین بار مطرح شده، از همین رو در خصوص ماهیت نفس نیز از این مبنا سود برده است. شیخ اشراق به مسأله نفس صورتی الهی بخشیده است. از نظر وی نفس، نوری از انوار حق‌تعالی است. از نظر ملاصدرا نفس، «جسمانیه الحدوث» و «روحانیه البقا» است؛ اما شیخ اشراق، معتقد است که نفس روحانیه الحدوث و البقاء است. سهروردی اتحاد جوهری میان نفس و جسم را نمی‏پذیرد و ارتباط آن دورا نوعی ارتباط شوقی محض می‏داند. وی بر این باور است که نور اسفهبدی که همان نفس مدبّر است. نمی‏تواند در برازخ تصرف کند، مگر این‌که مناسبتی میان آن ها باشد، و او این مناسبت را جوهر لطیفی به نام «روح » می‏داند. صدرالمتألهین در باب تبیین نوع و چگونگی ارتباط نفس با بدن و نفس با قوا، ابتکار بدیعی داشته و بدن و هم چنین قوا را با استفاده از مقوله حرکت جوهری که از ابتکارات ممتاز وی است، مراتب وجود واحد - یعنی نفس – معرفی می کند. به نظر می رسد که تطبیق آراء این دو فیلسوف بزرگ، زوایای پنهانی از انسان شناسی را برای ما آشکار خواهد کرد.

پرسش از رابطه ایمان و قلب از منظر غزالیبا روش توصیفی تحلیلی در آثار غزالی مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور حقیقت ایمان در ادوار مختلف زندگی غزالی بررسی شده و نسبتش با قلب تبیین شده است. غزالی قلب را لطیفه ای ربانی می داند که محل معرفت و تجلی حق است و عقل اشراقی یکی از صفات اوست. غزالی ایمان را تصدیق جازم می داند. او قبل از تحولات روحیش معتقد است هرگاه صورت حق در قلب کسی نقش ببندد سعادت حاصل می‌شود

علم النفس یکی از مهم‌ترین مباحث فلسفی در میان اندیشه‌های فلسفی فیلسوفان اسلامی محسوب می‌شود. این پایان نامه، با بررسی جایگاه نفس در نظام فکری و فلسفی بابا افضل و بیان جامع حقیقت و ماهیت نفس در فلسفه کاشانی به نتایج ذیل منتهی شده است:افضل الدین در ارائه مباحث فلسفی رویکردی اشراقی دارد، اما محور مباحث فلسفه‌ی آگاهی- محور وی، «نفس» به عنوان موجودی نورانی است. لذا وی موجودات را در تقسیم اولیه به «موجودات نفسانی و غیر آن»، یا به موجودات «نفسانی و طبیعی» ویا به «بود و یافت» تقسیم می‌کند.از این رو آگاهی و ادراک نفس تا مرحله نیل به حقیقت از اهم مباحث فلسفی وی به شمار می‌رود؛ تا جائی که وی مراتب کمال نفس را منطبق با مراتب علم و آگاهی دانسته و به تبع مراحل ‌ی سیر و سلوک آئینی و عرفانی، مراتب و مدارج کمال نفس را طی مراحل هفتگانه عقلانی برمی‌شمرد و افق درخشانی را برای سعادت و تکامل نفس ترسیم می‌کند، مسیری که نفس با طی آن به مدارج کمال، تکامل و سعادت صعود می‌کند، از دیدگاه کاشانی آن‌چه در طی این مسیر نقشی اساسی دارد میزان آگاهی و خودآگاهی نفس است، به گونه‌ای که با وصول به هر مرتبه بر میزان آگاهی و خودآگاهی نفس افزوده می‌شود تا به مرتبه عقلانی -که از دیدگاه وی اتحاد عقل و عاقل و معقول است- ختم گردد.

چکیدهقرآن کریم سخن خداوند و وحی آفریدگاراستکه هدایت انسان دراصول اعتقادی ودستورهای اخلاقی واحکام عملی درزندگی فردی واجتماعی رادربردارد، و راه رستگاری رابه بشر نشان می‌دهد ، در این راستا یکی از شیوه‌ها‌ی تربیتی این کتاب هدایت قصه گویی است کهبهره گیری از این شیوه در حوزه تعلیم و تربیت می‌تواند راهگشای مربیان باشد در این راستا این پایان‌نامه سعی برآن دارد که اهداف و مبانی و اصول و روشهای تربیتی را از قصص قرآن کریم که خودمنبع عظیم معرفت بوده ودراوج لطافت به بیان مسائل پرداخته، استنباط نماید.روش پژوهش در تحقیق حاضر تحلیلی-استنباطی است به این صورت که پس از توصیف و تحلیل آموزه‌های داستان‌های قرآن مبانی و اصول تربیتی از آنها استنباط گردد.این پژوهش در نظر دارد پس از بیان ویژگی‌هایتربیتی قصه و جایگاه آن در تربیت و تحلیل آموزه‌های داستانهای قرآن؛ با توجه به اصول تربیتی مطروحه در قصص قرآن به ارائه روشهای تربیتی جهت استفاده مربیان تربیتی در نظام تربیتی در جهت حل پاره‌ای از مشکلات تربیتی نوجوانان با استفاده از منبع عظیم وحی الهی بپردازد. نتایج نشان می‌دهد درقصص قرآن مبانی تعلیم و تربیت بر اساس تکیه گاه و نگرشهای قرآن نسبت به حقیقت انسان و هدف و کیفیت رشد و حرکت انسان به سوی کمال تعیین گردیده وبیشترین تأکید بر چهار اصل (توحید و خدامحوری، عزت و محبت،تعقل و تفکر،مرگ اندیشی) است و روشهای تربیتیباظرافت ورعایت نکات روانشناسانه که خودنشانه حکمت الهی واعجازقرآن می باشدتبیین گردیده است که نتیجه به کار بستن آنها، ایجاد تقوا ومحبت الهی درقلب انسان است و این خود موجب خشیت وتواضع بشر می گردد وموجبات قرب الهی فرد را فراهم می‌سازد ، نیل به این هدف مهم‌ترین هدف تعلیم و تربیت اسلامی است. واژگان کلیدی:تربیت، قصه، قصص قرآن ، مبانی تربیتی ، اصول تربیتی ، روشهای تربیتی ، تربیت اسلامی.

قرآن کریم با توجه به تحریف کتب مقدس و جهانی بودن آموزه‌های قرآن و اسلام دین اسلام را تنها دین مقبول درگاه الهی می‌داند و حقانیت را از آن اسلام می‌داند؛ اما در مقابل جان هیک حقانیت را از آن ادیان متعدد دانسته و با استناد به دلایلی (اصل هدایت عام الهی، تفکیک نومن از فنومن و...) قائل به کثرت‌گرایی در دین شده است.

موضوع این رساله علمی، شفابخشی قرآن از منظر قرآن و روایات است.امروز ابعاد گوناگون بیماری‌های بشری ناشی از اختلالات جسمی و روحی- روانی برکسی پوشیده نیست و چاره جویی پیرامون این گونه امراض نهان و آشکار با وجود پیشرفت علم وطب جدید هنوز نتوانسته پاسخگوی مناسبی برای درمان قطعی آلام بشریت بوده و آرامش و آسایش را نوید دهد بلکه تکنولوژی امروزی گریبانگیر زندگی انسانها شده و روز بر روز بر‌نگرانی‌ها و اضطرابها افزوده است و هر روز شاهد بروز انواع بیماری‌های نوظهور و لاعلاج می‌باشیم.شفابخشی قرآن از جمله حقائق مسلّم و واقعیات عینی بشمار می‌رود که عقل و نقل، برآن مُهر تأیید زده است.قرآن کریم به استناد آیات نورانی وحی و روایات اهل بیت(علیهم السلام)، از یک سو ماهیتی نورانیداشته «وَأَنْزَلْنَا إِلَیْکُمْ نُورًا مُبِینًا» و از سوی دیگر برای هدایت بشر به طریق اَقوَم و بهترین و پایدارترین راهها «إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ یَهْدِی لِلَّتِی هِیَ أَقْوَمُ» و بهترین زندگی دنیوی و اخروی نازل گردیده است و نشان می‌دهد که لطف خداوند رحیم و مهربان، شامل حال مومنین راستین بوده و اهل ایمان در تمامی مراحل زندگی از عنایات ویژه حضرتش برخوردارند.این پژوهش در شش فصل تنظیم شده است. در فصل اول به کلیات پرداخته شد و در فصل دوم از شرائط شفابخشی قرآن، گوی سخن رانده شد. فصل سوّم، عهده دار تبیین موانع شفابخشی قرآن گردیده و در فصل چهارم پیرامون راهکارهای شفابخشی قرآن درّ سخن سفته شد، در فصل پنجم آثار شفابخشی قرآن، بیان گردید. فصل آخر هم به خلاصه و نتیجه گیری اختصاص داده شد. هدف از این پژوهش، توجه امت اسلام به بهره وری هرچه بیشتر از این منبع بیکران فیض الهی در جهت شفابخشی آن نسبت به امراض جسمی و روحی است.نتیجه حاصله از این پژوهش این است که، تدبّر و عمل به قرآن، مایه شفاء و درمان بیماریهای جسمی و روحی، اعّم از فردی و اجتماعی بوده و رمز سعادت و خوشبختی، اعاد? مجد و عظمت امّت اسلام و بالاخره دستیابی به یک زندگی توأم با آسایش و آرامش،صرفاً در سایه سار تمسّک به قرآن شریف مقدر و محقّق خواهد بود.

هر حکومتی برای مردم، حقی قائل است و مردم برای حکومت ، حقوقی را پذیرفته اند. در جوامع دموکراسی بیشترین حقوق متعلق به مردم و در نظام استبدادی مربوط به حکومت می باشد. در حکومت اسلامی، مردم و حکومت چه حقی بر همدیگر دارند؟ در این تحقیق از دیدگاه حضرت علی (ع) مورد بررسی قرار گرفته است. در این نگرش مردم بعنوان اشرف مخلوقات و خلیفه الهی از امتیازات والایی برخوردارند. حق نصیحت و خیرخواهی ، تامین عدالت اقتصادی و تامین اجتماعی ، تعلیم و تربیت متناسب با منزلت و کرامت انسانی ، اطلاع رسانی در امور مختلف و مشارکت مردم در تصمیم گیری و برنامه ریزی با مشاوره آنان ، از اهم حقوق مردم بر حکومت می باشد که مکلف بر اجرای آنها می باشد. در مقابل وفاداری به بیعت ، نصیحت و خیرخواهی ، حاضر بودن در صحنه ، انتقاد سازنده جهت اصلاح امور و فرمانبری ا زمهمترین حقوق حکومت بر مردم است که مکلف به رعایت آنها می باشند. البته اطاعت پذیری مردم از حکومت فرع بر پایبندی حکومت به وظایف خویش و عمل به آنها است . در حکومت اسلامی ، رابطه مردم و حکومت براساس مهربانی ، معنویت و اخوت می باشد . حاکمان حقی بیش از مردم ندارند، از هیچ امتیاز ویژه ای برخوردار نیستند ، زندگی آنان برتر از قشر متوسط جامعه نمی باشد و مقام و منصب ، امانتی بر عهده آنان است . رعایت حقوق متقابل مردم و حکومت ، اصلاح متقابل مردم و زمامداران را در پی دارد.